Dozwolony użytek
Czym jest dozwolony użytek publiczny?
Poprzez dozwolony użytek publiczny rozumie się możliwość, korzystania przez podmioty publiczne z cudzego utworu, przez co treść autorskiego prawa majątkowego ulega znacznemu ograniczeniu. Celowość posłużenia się utworem wynika z uprawnień ustawowych jakie posiada dany organ, czy instytucja. Co ważne, wykorzystywany w ten sposób utwór, najczęściej posiada jeszcze ochronę majątkowych praw autorskich, która jest ograniczona w czasie. Jedną z form dozwolonego użytku publicznego stanowi prawo cytatu, które odnosi się do utworu już wcześniej rozpowszechnionego i pozwala na posłużenie się cudzą myślą, z wyraźnym oznaczeniem, iż dany tekst jest cytatem i pochodzi od konkretnie oznaczonego nazwiskiem autora. Do przykładów dozwolonego użytku publicznego możemy zaliczyć: wyrecytowanie wiersza na akademii szkolnej, wyświetlenie fragmentu cudzej książki na tablicy podczas zajęć lekcyjnych, czy zaśpiewanie piosenki na konkursie. Najczęściej dozwolony użytek publiczny jest ściśle związane z działalnością naukową i dydaktyczną.
Czym jest dozwolony użytek osobisty?
Zgodnie z treścią art. 23 pkt 1 ustawy prawo autorskie i prawa pokrewne: „bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego. Przepis ten nie upoważnia do budowania według cudzego utworu architektonicznego i architektoniczno-urbanistycznego oraz do korzystania z elektronicznych baz danych spełniających cechy utworu, chyba że dotyczy to własnego użytku naukowego niezwiązanego z celem zarobkowym”. Z powyższego wynika, iż zgodnie z prawem można korzystać z utworu już rozpowszechnionego, ale wyłącznie na własne wyłączne potrzeby. Jak już to nadmieniono nie zawsze można korzystać z cudzego utworu w sposób nieograniczony. Poza zastrzeżeniem wskazanym w cytowanej części przepisu, zabronione jest także korzystanie z programów komputerowych i elektronicznych baz danych spełniających cechy utworu, chyba że dotyczy to własnego użytku naukowego niezwiązanego z celem zarobkowym, baza danych nie jest utworem, baza danych nie posiada formy elektronicznej (tylko tradycyjną).
