Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Alimentacja małżonków.
Mając na myśli hasło „alimenty”, często odwołujemy się zobowiązania zachodzącego na linii dziecko – rodzice. Warto jednak wiedzieć, że nie tylko roszczenie dotyczące alimentów na dziecko zostało uregulowane na gruncie kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Przepisy ustawowe określają także reguły, dzięki którym obowiązek alimentacyjny może łączyć także byłych małżonków i to niezależnie od tego, czy ponoszą oni wyłączną winę za rozkład pożycia małżeńskiego.
- Alimenty na małżonka – kiedy przysługują?
- Alimenty na żonę, alimenty na męża – kiedy płacić?
- Ile wynoszą alimenty na byłego małżonka?
Alimenty na małżonka – kiedy przysługują?
Orzeczenie rozwodu może nastąpić z dwojakim skutkiem. Otóż jeden z małżonków może być uznany za wyłącznie winnego rozpadu małżeństwa. W tym przypadku mamy do czynienia z alimentami na małżonka niejako o charakterze dożywotnim. Wówczas by je otrzymać, w pozwie o alimenty należy wykazać istotne pogorszenie sytuacji materialnej niewinnego oraz usprawiedliwione potrzeby, przy czym nie ma znaczenia czy małżonek dochodzący roszczenia alimentacyjnego znajduje się w niedostatku. Odmienna sytuacja zachodzi, gdy pozew o alimenty składa małżonek, który wraz ze współmałżonkiem został uznany za winnego (tzw. wina obojga stron) lub też, gdy rozwód nastąpił bez orzekania o winie którejkolwiek ze stron. W tej sytuacji roszcząc sobie prawo do alimentów po rozwodzie, trzeba spełnić przesłankę niedostatku, czyli wykazać brak możliwości w zaspokojeniu własnych uzasadnionych potrzeb. W tym przypadku zasądzenie alimentów po rozwodzie wydaje się nieco bardziej utrudnione przez wzgląd na wystąpienie bardziej radykalnej przyczyny.
Alimenty na żonę, alimenty na męża – kiedy płacić?
W przypadku uznania przez sąd prawomocnym wyrokiem, iż jesteśmy osobą wyłącznie winną rozkładu małżeństwa, musimy pamiętać, że przyznanie drugiej stronie alimentów może mieć co do zasady przymiot dożywotności. W kodeksie rodzinnym i opiekuńczym nie ujęto bowiem zapisu wskazującego na termin trwania alimentów na żonę czy alimentów na męża w omawianej sytuacji. Zgodnie jednak z art. 60 § 3 k.r.o., obowiązek alimentacyjny między rozwiedzionymi małżonkami wygasa w razie zawarcia przez byłego małżonka uprawnionego do alimentów nowego małżeństwa. Obowiązek ten wygasa także wraz ze śmiercią uprawnionego.
Nieco inna sytuacja zachodzi, gdy zostaliśmy obowiązani do regulowania alimentów na byłego małżonka, ale sąd nie orzekał o winie stron, bądź też, gdy wina ta spoczywała na każdej z nich. Czas trwania alimentów na byłą żonę czy alimentów na byłego męża w tym aspekcie został wprowadzony wprost do ustawy i wynosi 5 lat, stanowiąc swego rodzaju regułę. Warto dodać, iż okres ten może zostać przedłużony w sytuacji zajścia wyjątkowych okoliczności, jednakże zazwyczaj są to sytuacje sporadyczne, uzależnione od zdarzeń losowych, np. wywołanych ciężką chorobą.
Ile wynoszą alimenty na byłego małżonka?
Tak, jak w przypadku wszystkich alimentów uregulowanych w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, badając wysokość świadczenia o charakterze pieniężnym, sądy odnoszą się do usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz do możliwości zarobkowych zobowiązanego. Często zdarzają się sytuację, iż alimenty na byłą żonę czy byłego męża są zasądzane na bardzo niskim, wręcz symbolicznym poziomie. Najczęściej ma to miejsce w przypadku, gdy dochody między byłymi małżonkami są zbliżone, ale jednak winę za rozkład małżeństwa ponosi wyłącznie jedna ze stron. Przyjąć jednak można, iż jeżeli są one zasądzane, sąd ustala je w sposób indywidualny.
