Konfiskata pojazdów – ocena zmian
Nowe zmiany dla nietrzeźwych kierowców
Zapewne wszyscy wiedzą, jak liczna jest grupa nieodpowiedzialnych ludzi, którzy wsiadają za kierownicę pojazdu mechanicznego pod wpływem alkoholu lub środków odurzających. Media niemalże każdego dnia rozpisują się na temat zatrzymań nietrzeźwych kierujących. Mimo, iż kilka lat temu liczba tego typu przestępstw zaczęła spadać w ostatnich latach obserwuje się niestety ich gwałtowny wzrost. Rządzący wprowadzili rozwiązania, które szerokim echem odbiły się w społeczeństwie i śmiało można nazwać je kontrowersyjnymi.
Podwyższenie kar
Ustawodawca zwiększył sankcję karną za czyny opisane w art. 177 k.k. Mianowicie możliwa do orzeczenia przez sąd kara to kara pozbawienia wolności w wysokości od dolnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę do nawet górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę. Do art. 177 k.k. dodano także §1a, obligujący sąd do orzeczenia za czyny z art. 173 § 3 lub 4 oraz art. 177 § 2 k.k. ( katastrofa w ruchu lądowym oraz wypadek ) kary: nie niższej niż 3 lata pozbawienia wolności, jeśli skutkiem wypadku jest ciężki uszczerbek na zdrowiu oraz 5 lat jeżeli następstwem wypadku lub katastrofy jest śmierć człowieka. Sąd ma możliwość orzec karę do dwukrotności górnej granicy ustawowego zagrożenia w tych przypadkach. Oznacza to, że wedle definicji kodeksowych w/w przestępstwa weszły w zakres zbrodni.
Konfiskata pojazdów
Zapewne każdy słyszał już o pomyśle konfiskaty pojazdów. Ustawa przewiduje taki środek karny w nowym artykule 44b k.k. Przepadek pojazdów orzeka się w przypadkach wskazanych w ustawie, w większości w związku z przestępstwami pod wpływem alkoholu lub środków odurzających popełnianych w komunikacji. Jeśli orzeczenie przepadku nie jest możliwe sąd orzeka przepadek równowartości pojazdu, ustalanego na podstawie wartości przyjętej z polisy ubezpieczeniowej, a przypadku braku polisy średniej wartości rynkowej. Jeżeli zaś sprawca prowadzi pojazd pracodawcy orzeka się nawiązkę na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.
Ocena zmian
Ogólnie rzecz biorąc wskutek zwiększającego się zjawiska prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających kierunek zmian jest jak najbardziej prawidłowy. Tak znaczne podwyższenie granicy ustawowego zagrożenia karą zapewne odstraszy potencjalnych sprawców. Należy jednak pamiętać, że dla ustalania bytu przestępczego czym innym jest jazda pod wpływem niedozwolonych substancji, a czym innym wina, gdyż wypadek lub katastrofa mogą być spowodowane nieumyślnie. Co do przepadku pojazdu zmianę należy ocenić negatywnie, gdyż sprawca może poruszać się pojazdem o wartości zaledwie kilku tysięcy złotych, więc tracąc taką wartość nie odczuje dolegliwości sankcyjnej. Ponadto, w art. 44b § 4 k.k., wskazano, że w przypadku braku możliwości ustalenia wartości rynkowej wartość pojazdu ustala biegły sądowy. To rozwiązanie znacząco wydłuży postępowania sądowe, gdyż biegli mają bardzo dużo zleceń nie tylko od sądów, ale także prywatnie, więc dokładanie im pracy w tym zakresie jest błędne. Ponadto, biegły za sporządzoną opinię wystawia rachunek, który musi zostać pokryty. Sąd może oczywiście obciążyć kosztami sądowymi sprawcę, ale jeżeli nawet go obciąży, a jego sytuacja materialna jest trudna ostatecznie za sporządzenie opinii zapłaci Skarb Państwa. Należy także zauważyć, że w sytuacji przejęcia przez Skarb Państwa pojazdu na własność musi dojść do jego zbycia, do czego potrzebne będzie również działanie biegłego i komornika. Cała zaś procedura jest mocno sformalizowana i angażuje kilka organów państwowych, które to w mojej ocenie jest zupełnie bezcelowe przy tego typu czynach. Jako bardziej zasadne wydaje się proste zwiększenie finansowych środków karnych, tj. wpłat na Fundusz oraz grzywien.
Omawiane przepisy wchodzą w życie z dniem 14 marca 2024 roku, a więc jest cas na ich ewentualną zmianę.
