Osobiste prawa majątkowe

W poprzednich rozważaniach opisywaliśmy szeroko pojęte cechy utworu i jego podleganie ochronie prawnej, dzięki przepisom dotyczącym praw autorskich. Celem niniejszego opracowania jest usystematyzowanie gatunków praw autorskich. Zatem, jakiego rodzaju prawa autorskie występują w polskim porządku prawnym? Każdy twórca utworu ma do dyspozycji dwa katalogi przysługujących mu uprawnień, a są nimi: osobiste prawa autorskie oraz autorskie prawa majątkowe. Co zaliczamy do grupy osobistych praw autorskich? Przede wszystkim możliwość prawa do autorstwa utworu, czyli do oznaczenia go swoim imieniem i nazwiskiem bądź przybranym pseudonimem artystycznym. Nic nie stoi na przeszkodzie, ażeby utwór udostępniać zupełnie anonimowo. Kolejno, autor utworu ma prawo do integralności utworu wraz z prawem do nienaruszalności treści i formy utworu, które pozwala nawet w sytuacji zbycia praw majątkowych do utworu, na zachowanie prawa do dowolnej zmiany w treści utworu, której nikt nie może dokonać bez wyraźnej zgody jego twórcy. Nadto, każdy autor ma prawo do samodzielnej decyzji co do pierwszego udostępnienia utworu publiczności, czy chociażby do nadzoru nad sposobem korzystania z utworu, który pozwala na weryfikację dalszego używania utworu zgodnie z koncepcją zaakceptowaną uprzednio przez osobę która go stworzyła od podstaw.

            W kontekście powyższego, nie można pominąć ogólnych kwestii związanych z osobistymi prawami majątkowymi takimi jak chociażby czasookres ich trwania. Jak długo trwa ochrona osobistych praw majątkowych? Prawa te nie są ograniczone w czasie i mają charakter niezbywalny, co oznacza, że nigdy nie wygasają ani też nie mogą być przeniesione na inną osobę. Nawet w sytuacji zbycia majątkowych praw autorskich do utworu, osobiste prawa majątkowe nie przechodzą na ich nabywcą, a pozostają przy twórcy, przez co oznaczając autora danego dzieła nadal posługiwać należy się imieniem i nazwiskiem osoby która je stworzyła, mimo iż korzyści finansowe przeszły na inną osobę. Mało tego, publikacja danego utworu pod nazwiskiem jego nowego właściciela może oznaczać plagiat.

            Ustawa o prawach autorskich posługuje się także terminologią autorskich praw majątkowych, które zostaną opisane w kolejnym tekście.