Plagiat
- Czym jest plagiat? Skąd pochodzi nazwa „plagiat”?
- Jakie są rodzaje plagiatu?
- Co grozi za plagiat utworu? Czy za plagiat grozi kara pozbawienia wolności?
Co grozi za plagiat utworu? Czy za plagiat grozi kara pozbawienia wolności?
Stworzenie własnego dzieła, czy to w postaci pisanej, rysunkowej, czy plastycznej może nastręczać nieco trudności. Zwłaszcza jeżeli presja czasu zjawia się nieubłaganie. Niestety zdarza się, że w takiej sytuacji zamiast wykreować nowy utwór, potencjalny „twórca” wykorzystuje w sposób świadomy pracę innego artysty i wbrew przepisom polskiego porządku prawnego, oznacza ją swoim imieniem i nazwiskiem, zamazując przy tym rzeczywistego autora. W ten oto sposób powstaje plagiat. Sama definicja powstała już w starożytności wraz z powstaniem pierwszych dzieł i ich zaborem przez osoby trzecie, sprytnie podszywające się pod prawdziwych twórców. Plagiat śmiało można nazwać kradzieżą cudzej rzeczy. Z języka łacińskiego słowo plagium oznacza wprost kradzież.
Jakie są rodzaje plagiatu?
Analizując zakres plagiatu możemy podzielić go na dwie grupy. Pierwszą z nich stanowi plagiat jawny, zarówno całościowy jak i częściowy, który polega na zawłaszczeniu dzieła przez osobę trzecią w niezmienionej formie i opatrzenie go własnym pseudonimem bądź nazwiskiem, co mylnie wprowadza odbiorcę w przekonanie, co do autorstwa danego utworu. Do kolejnej należą plagiaty ukryte, czyli takie w których następują częściowe zmiany w treści utworu, przy jednoczesnym zachowaniu całościowych fragmentów dzieła kopiowanego. Mogą one polegać na złączeniu kilku utworów tak by powstał jeden opatrzony podpisem plagiatora, bądź też na włączeniu do swojego dzieła części utworu innych osób, bez wyraźnego oznaczenia, iż stanowią one jedynie formę cytatu.
Co grozi za plagiat utworu? Czy za plagiat grozi kara pozbawienia wolności?
Zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a dokładnie w oparciu o art. 115. ust.1 ustawy, podlega karze ten, kto przywłaszcza sobie autorstwo całości lub części cudzego utworu albo artystycznego wykonania. Sprawca plagiatu podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3. Tożsama kara może dotknąć osobę, która rozpowszechnia bez podania nazwiska lub pseudonimu twórcy cudzy utwór w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, artystyczne wykonanie albo publicznie zniekształca taki utwór, artystyczne wykonanie, fonogram, wideogram lub nadanie.
Odpowiedzialność cywilnoprawna plagiatora ujęta została w art. 78 ust. 1 ww. ustawy, który wskazuje, że: „Twórca, którego autorskie prawa osobiste zostały zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania. W razie dokonanego naruszenia może także żądać, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności aby złożyła publiczne oświadczenie o odpowiedniej treści i formie. Jeżeli naruszenie było zawinione, sąd może przyznać twórcy odpowiednią sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę albo – na żądanie twórcy – zobowiązać sprawcę, aby uiścił odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez twórcę cel społeczny”.
Pisząc dany tekst pamiętajmy, iż możemy posiłkować się wiedzą i dorobkiem innych, jednak jeżeli chcemy skorzystać z części cudzego dzieła, musimy wyraźnie zaznaczyć, iż dana część została zacytowana i stanowi własność intelektualną odrębnego podmiotu.
