Telefon
505996878
Email
kontakt@akademiaprawa.com

Jakie przepisy penalizują naganne zachowanie nieletnich? Czy przepisy ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich są nadal aktualne?

Jakie przepisy penalizują naganne zachowanie nieletnich? Czy przepisy ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich są nadal aktualne?

Do dnia 1 września 2022 roku kwestie dotyczące zasad postępowania w przypadku dostrzeżenia inkryminowanego zachowania nieletniego będzie regulować ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich. Po tej dacie, zacznie obowiązywać ustawa o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich z dnia 9 czerwca 2022 roku, która zastąpi dotychczasowe unormowania. Nowe przepisy swoje zastosowanie odnajdują także w odniesieniu praw i obowiązków nieletnich, wobec których do dnia wejścia w życie ustawy orzeczono środki wychowawcze albo środek poprawczy.

  1. Ustawa o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich – zmiany w przepisach
  2. Ustawa o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich – czyn karalny
  3. Ustawa o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich – domy dla matki i dziecka

Ustawa o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich – zmiany w przepisach

Zanim przejdziemy do omówienia zasadniczych zmian w ustawie o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich, należy nadmienić, że uprzednie rozwiązania nie straciły na aktualności. Celem nowej ustawy o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich jest jedynie podkreślenie i usystematyzowanie przepisów. Jeżeli chodzi o pewnego rodzaju novum, to odnajdziemy je już w początkowych artykułach. Przepis art. 1 ust. 1 pkt 1 nowej ustawy o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich określa dolny próg wieku osoby, wobec której może zostać wszczęte postępowanie w sprawie o demoralizację, tj. ukończenie 10 lat. W przypadku poprzedniej ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich z 1982 roku nie określono dolnej granicy wieku. Równocześnie ustawodawca zmienił także górną granicę wieku przebywania w zakładzie poprawczym, czyli tzw. poprawczaku. Obecnie pozostają w nim osoby najwyżej do 21 roku życia bez względu na popełniony czyn karalny i wyniki resocjalizacji. Ustawa o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich z 2022 roku wprowadza możliwość wydłużenia pobytu w zakładzie na czas określony maksymalnie o trzy lata, jeśli dotychczasowa resocjalizacja nie przyniosła skutku, tj. do 24 roku życia włącznie.

Ustawa o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich – czyn karalny

Ustawa o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich zmienia także definicję czynu karalnego poprzez objęcie nią wszystkich wykroczeń i wykroczeń skarbowych, a nie jak to było do tej pory, jedynie dwunastu najpoważniejszych  wykroczeń. Ponadto ustawa o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich wprowadza nowy środek wychowawczy o charakterze izolacyjnym, czyli możliwość umieszczenia nieletniego w okręgowym ośrodku wychowawczym, jeżeli:

  • dopuścił się czynu karalnego wyczerpującego znamiona przestępstwa lub wykroczenia
  • gdy przemawia za tym stopień demoralizacji nieletniego, rodzaj czynu
  • gdy inne środki wychowawcze okazały się nieskuteczne lub nie rokują resocjalizacji nieletniego

Kluczowym i nieznanym ustawie z 1982 roku rozstrzygnięciem pozostaje możliwość zastosowania względem nieletniego umieszczonego w okręgowym ośrodku wychowawczym, zakładzie poprawczym lub schronisku dla nieletnich prewencyjnego użycia kajdanek podczas konwojowania. Do prewencyjnego użycia kajdanek zakładanych na ręce dochodzi w przypadku, gdy istnieje uzasadnione prawdopodobieństwo podjęcia próby ucieczki lub wystąpienia objawów agresji, lub autoagresji.

Ustawa o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich – domy dla matki i dziecka

Statuując nowe przepisy i rozmyślając nad ich funkcjonalnością w obecnej rzeczywistości, do ustawy o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich dokoptowano możliwość udzielenia pomocy w wykonywaniu pieczy albo uczestniczeniu w sprawowaniu bieżącej pieczy nad dzieckiem nieletnim, które urodziły dziecko w trakcie wykonywania środków wychowawczych lub poprawczych orzeczonych na podstawie ustawy. Nieletniej matce umieszczonej w okręgowym ośrodku wychowawczym, zakładzie poprawczym lub schronisku dla nieletnich organizuje się w wyznaczonych ośrodkach, zakładach lub schroniskach domy dla matki i dziecka. W młodzieżowym ośrodku wychowawczym można organizować w wyznaczonych ośrodkach domy dla matki i dziecka. Domy dla matki i dziecka organizuje się jako grupy wychowawcze. W domach dla matki i dziecka dziecko może przebywać do ukończenia 3 lat, chyba że dobro dziecka i względy wychowawcze lub zdrowotne za tym nie przemawiają.