Adopcja dziecka. Jak wygląda proces adopcyjny w Polsce?

Podstawowe zasady odnoszące się do adopcji dziecka, a właściwie przysposobienia, odnajdziemy w treści Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który właśnie takiego rodzaju pojęciem się posługuje. Dział II kodeksu wymienia poszczególne normy, jakie winna spełnić osoba przysposabiana (adoptowana) oraz przysposabiający (adoptujący). Jakie zatem warunki musi spełnić dziecko, by zostać adoptowane? Podstawowym i najważniejszym z nich jest małoletniość, która musi istnieć, w chwili złożenia wniosku o adopcję dziecka (przysposobienie). Przy czym, samo rozstrzygnięcie w sprawie może się już odbyć po wkroczeniu przez dziecko w dorosłość. Art. 114 k.r.o. stanowi, że osobę małoletnią można adoptować (przysposobić) tylko dla jej dobra. Dlatego też, w każdym przypadku sąd rozpoznający sprawę analizuje stan faktyczny, oceniając czy adopcja dziecka finalnie jest zgodna z jego dobrem.

1. Kto może adoptować dziecko w Polsce?
2. Proces adopcyjny w Polsce. Jakie warunki przy adopcji dziecka musi spełnić przyszły rodzic?
3. Adopcja dziecka poczętego
4. Adopcja duchowa
5. Baza dzieci do adopcji

Kto może adoptować dziecko w Polsce?

Rodzicem adopcyjnym może zostać osoba, która:

• posiada pełną zdolność do czynności prawnych (co do zasady, zdolność tę posiada każda pełnoletnia i nieubezwłasnowolniona osoba)
• ma kwalifikacje osobiste pozwalające w przyszłości na wywiązywanie się z obowiązków rodzicielskich – tj. odpowiednie kwalifikacje moralne, zdrowotne i stabilną sytuację materialną
• uzyskała opinię kwalifikacyjną ośrodka adopcyjnego oraz świadectwo ukończenia szkolenia organizowanego przez ten ośrodek

Nie należy zapominać, że przy adopcji dziecka wymaga się, aby między osobą adoptowaną a przyszłym rodzicem istniała stosowna różnica wieku. Przyjmuje się, iż granicą tą jest co najmniej 18 lat, tak aby zachodziła rzeczywista i zauważalna dysproporcja wiekowa tak jak w przypadku zwykłego pokrewieństwa między rodzicami a dziećmi.

Proces adopcyjny w Polsce. Jakie warunki przy adopcji dziecka musi spełnić przyszły rodzic?

Zgodnie z treścią art. 154 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, prowadzenie procedur adopcyjnych (przysposobienia) oraz przygotowanie osób zgłaszających gotowość do adopcji dziecka (przysposobienia) stanowi wyłączną kompetencję ośrodka adopcyjnego. To właśnie przy bezpłatnej pomocy ośrodka adopcyjnego przyszli rodzice przechodzą procedury jeszcze przed złożeniem odpowiedniego wniosku do sądu rodzinnego i opiekuńczego. Procedury adopcyjnej nie muszą przechodzić rodzice adoptujący dziecko współmałżonka, a także osób, które małoletniego poznają poprzez ośrodek adopcyjny.

Od przyszłego rodzica wymaga się żeby:

• posiadał stałe źródło dochodu umożliwiające zapewnienie dziecku podstawowych potrzeb bytowych
• był osobą niekaraną (w tym celu należy pozyskać dane o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego
• był osobą dobrego stanu zdrowia fizycznego i psychicznego
• ze współmałżonkiem posiadał odpowiedni staż małżeński

Powyższe tematy zostają poruszone w trakcie rozmów prowadzonych w poszczególnych ośrodkach adopcyjnych.

Kolejno, ocena ośrodka adopcyjnego jest prowadzona poprzez spotkania indywidualne, diagnozę pedagogiczną i psychologiczną kandydatów oraz wywiad adopcyjny. Treść  wywiadu określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 20 sierpnia 2015 r. w sprawie wzoru kwestionariusza wywiadu adopcyjnego oraz wzoru karty dziecka, w tym metryki prowadzenia sprawy. Następny etap procesu adopcyjnego stanowią szkolenia. Z obowiązku posiadania świadectwa ukończenia tego szkolenia zwolnieni są jedynie kandydaci:

• spokrewnieni lub spowinowaceni z dzieckiem, którzy adoptowali wcześniej rodzeństwo dziecka
• sprawujący nad dzieckiem rodzinną pieczę zastępczą.

Proces adopcyjny w Polsce jest wieloetapowy i niezwykle wymagający dla przyszłego rodzica. Jego ukończenie gwarantuje jednak znalezienie dla małoletniego bezpiecznego i kochającego domu.

Czy istnieje baza dzieci do adopcji lub baza adopcyjna?

By podjąć pierwszy krok w kierunku adopcji dziecka, należy zwrócić się do najbliższej placówki adopcyjnej działającej na terenie naszego miasta, powiatu czy województwa. Tego rodzaju ośrodki prowadzą swojego rodzaju katalog, w którym umieszczane są dane personalne małoletnich. Jednakże w sieci internetowej nie funkcjonuje jedna globalna baza dzieci do adopcji warunkująca wyszukiwanie dzieci do adopcji, co wydaje się zrozumiałe, chociażby z punktu widzenia ochrony personaliów dzieci.

Adopcja dziecka poczętego

W przypadku adopcji często pojawia się pytanie, „czy można adoptować dziecko poczęte?” Dziecka nie można adoptować przed chwilą jego narodzin, gdyż do tego jego momentu dotychczasowa matka nie ma prawnej możliwości do wyzbycia się władzy rodzicielskiej nad nienarodzonym dzieckiem. Czym innym jest duchowa adopcja dziecka poczętego, która zostanie omówiona w osobnym artykule.