Edukacja więźniów
Edukacja skazanych
Jednym z sygnalizowanych w poprzednich opracowaniach uprawnieniem skazanych jest prawo do nauki. Więźniowie nie tylko mogą, ale niekiedy też muszą zostać poddani obowiązkowym procedurom edukacyjnym.
Zakres edukacyjny skazanych
Zakłady karne prowadzą nauczanie podstawowe, a także w odpowiednim zakresie ponadpodstawowe i zawodowe. Powyższe reguluje art. 130 k.k.w., oraz następne. Nauczanie podstawowe jest w Polsce obowiązkowe i nie inaczej rzecz ma się w odniesieniu do skazanych – jeśli spełniają ku temu warunki podlegają obowiązkowi szkolnemu jak każdy, przeciętny uczeń. Ta forma edukacji jest bezpłatna. Natomiast nauczanie ponadpodstawowe albo specjalistyczne nauczanie kursowe mogą być odpłatne lub częściowo odpłatne. Pierwszeństwo nauki mają skazani, którzy nie posiadają wyuczonego zawodu albo po odbyciu kary nie będą mogli z różnych względów wyuczonego zawodu wykonywać, a także skazani którzy nie ukończyli 21 roku życia. Zakłady karne, na wniosek skazanych z uwagi na ich trudną sytuację materialną mogą udostępnić nieodpłatnie podręczniki oraz materiały szkolne.
Jeżeli nie ma ku temu przeciwwskazań, tj. skazany nie zagraża bezpieczeństwu powszechnemu i zgłasza odpowiedni wniosek dyrektor zakładu karnego może udzielić zgody na kształcenie skazanego poza zakładem karnym w publicznych lub prywatnych jednostkach oświatowych. Koszty takiego kształcenia ponosi skazany, jednakże ze względu na szczególne okoliczności niekiedy może pokryć je zakład karny. W warunkach pozazakładowych nie mogą kształcić się osoby skazane na karę dożywotniego pozbawienia wolności.
Więźniowie realizują powszechny program kształcenia. Jeżeli jest to obowiązkowe i objęte programem skazani odbywają praktyki oraz warsztaty.
Skutki zdobywania wykształcenia
Skazany, który sukcesywnie podnosi swoje kwalifikacje może liczyć na nagrody oraz wyróżnienia wewnątrz zakładu karnego. Co więcej, uzyskane zdolności i umiejętności oraz wykształcenie są równoważne z tymi, które zdobywają przeciętni obywatele w warunkach wolnościowych. Dlatego też wielu skazanych decyduje się na zdawanie matury, egzaminów zawodowych, czy też rozpoczęcia nauki w szkole wyższej, gdyż może to nie tylko przyczynić się do uzyskania szeregu korzyści wewnątrz zakładu karnego, ale także pomóc w zdobyciu atrakcyjnego zatrudnienia po jego opuszczeniu.
