W polskim systemie edukacyjnym pojęcie nieprzygotowania ucznia do lekcji stanowi bardzo istotny element codziennej praktyki szkolnej. Zdarzają się sytuacje, że trzy nieprzygotowania z danego przedmiotu są równoznaczne z otrzymaniem oceny niedostatecznej z tego przedmiotu.
Nieprzygotowanie umożliwia uczniom skorzystanie z prawa, ale tylko poinformowania nauczyciela o tym, że jesteśmy nie gotowi do aktywnego uczestnictwa w zajęciach. Powodów takich nieprzygotowań może być wiele, od choroby, do braku podręcznika. W praktyce jednak bardzo często pojawiają się pytania, jakie konsekwencje może mieć nieprzygotowanie i czy może doprowadzić do wystawienia uczniowi oceny niedostatecznej? Bardzo ciekawi są tego zarówno uczniowie, jak i rodzice, ponieważ granica między nieprzygotowaniem a negatywną oceną z przedmiotu bywa bardzo niejasna i źle interpretowana przez nauczycieli.
W przepisach obowiązującego prawa kwestia nieprzygotowania jest ściśle uregulowana. Mimo tego jest tematem bardzo kontrowersyjnym, ale również niejasnym. Niektórzy nauczyciele bardzo często nadużywają swojego prawa w tej kwestii, tym samym łamiąc przepisy.
Ocenie z danego przedmiotu podlegają tylko i wyłącznie osiągnięcia edukacyjne ucznia i nie da się mieć oceny niedostatecznej za zgłaszanie nieprzygotowań. Taka praktyka jest bezwzględnym łamaniem praw ucznia.
Nauczyciele zobowiązani są oceniać wyłącznie osiągnięcia edukacyjne uczniów – czyli ich wiedzę, umiejętności oraz stopień realizacji wymagań narzuconych odgórnie. Brak posiadania podręcznika, czy jakiegokolwiek innego przyrządu na zajęciach, nie stanowi wyrazu osiągnięć edukacyjnych ucznia. Mówiąc najprościej, nie możemy ocenić czegoś, czego nie możemy zbadać. Nieprzygotowanie, które zgłosi uczeń, nie jest tożsame z jego kompetencjami czy postępami w nauce, dlatego nie może być podstawą do wystawienia oceny z przedmiotu. Warto wspomnieć, że nauczyciel ma prawo wprowadzić system dotyczący zgłaszania nieprzygotowań, aczkolwiek nie ma prawa wstawiać ocen niedostatecznych wynikających ze zgłoszonych nieprzygotowań.
Wyraz nieprzygotowań w ocenie z zachowania
Nieprzygotowanie może znaleźć odzwierciedlenie w ocenie z zachowania. Jest to zupełnie inna kategoria oceniania. Nawet w statucie szkoły często możemy znaleźć zapis, że brak przygotowania do zajęć może wpłynąć na ocenę zachowania. Ocena z zachowania daje wyraz temu, jak bardzo szanujemy i w jakim stopniu wypełniamy swój obowiązek szkolny. Jeżeli ktoś nagminnie przychodzi na zajęcia nieprzygotowany, może oczekiwać, że jego ocena z zachowania ulegnie obniżeniu.
Ocena z przedmiotu i z zachowania to dwa inne obszary!
W tym temacie należy przypomnieć, że ocena z zachowania i ocena z przedmiotu to dwie inne rzeczy, których prawo zakazuje mieszać. Ocena z zachowania nie ma wpływu na ocenę z przedmiotu a ocena z przedmiotu nie ma wpływu na ocenę z zachowania. Na zajęciach przedmiotowych możemy uzyskać ocenę za swoje osiągnięcia edukacyjne i swoją wiedzę. Z kolei ocena z zachowania stanowi odzwierciedlenie realizacji naszego obowiązku szkolnego oraz podejścia do wielu kwestii.